Dnia 7 czerwca 1988 r. w Pekinie została podpisana Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Chińskiej Republiki Ludowej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (dalej: „umowa”). Umowa ta obowiązuje do dziś pozwalając na stosowanie pewnych zwolnień podatkowych przez obywateli obu państw. Ma to na celu uniknięcie sytuacji, gdy jeden podmiot jest zobowiązany do uiszczenia podatku z jednego tytułu w obu państwach.
Na początek należy zaznaczyć, że umowa ta obowiązuje na terytorium Polski i Chin, ale tu tylko w zakresie Chin kontynentalnych, tam gdzie obowiązuje chińskie prawo podatkowe. Konsekwencją jest to, że ani Hongkong ani Makao, ani tym bardziej Tajwan nie jest stroną ww. umowy, a więc jej postanowienia nie obowiązują w transakcjach z podmiotami pochodzącymi z tych miejsc.
Umowa ta dotyczy następujących podatków w Polsce:
- podatek dochodowy;
- podatek od wynagrodzeń;
- podatek wyrównawczy;
- podatek od nieruchomości;
- podatek rolny
oraz następujących podatków w Chinach:
- podatek dochodowy od osób fizycznych;
- podatek dochodowy dotyczący wspólnych przedsięwzięć z udziałem chińskich i zagranicznych inwestorów;
- podatek dochodowy dotyczący zagranicznych przedsiębiorstw;
- lokalny podatek dochodowy.
Co do zasady umowa ta dotyczy wszystkich podatków takiego samego typu jak te wymienione powyżej lub do nich podobne. Najczęściej wiec umowę stosuje się w przypadku podatku dochodowego zarówno od osób fizycznych jak i od przedsiębiorstw.
Przedsiębiorcy prowadzący działalność w Chinach przy stosowaniu umowy powinni najpierw sprawdzić czy prowadzą w Chinach zakład. Zakład – zgodnie z umową obejmuje przede wszystkim: miejsce zarządu, filię, biuro, zakład fabryczny, warsztat, kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania bogactw naturalnych itp. Zakładem będzie również „miejsce budowy, budowa, prace montażowe i instalacyjne lub działalność nadzorczą z nimi związana, jednakże tylko wtedy, gdy taka budowa, prace lub działalność prowadzone są przez okres przekraczający 6 miesięcy”, jak również „świadczenie usług, włączając usługi konsultacyjne świadczone przez przedsiębiorstwo Umawiającego się Państwa za pośrednictwem pracowników albo innego personelu w drugim Umawiającym się Państwie, pod warunkiem że taka działalność, w ciągu jakiegokolwiek okresu 12 miesięcy, będzie prowadzona w stosunku do tego samego przedsięwzięcia lub związanego z nim w okresie lub okresach trwających łącznie dłużej niż 6 miesięcy.”
Jeśli jednak działalność przedsiębiorcy polega na prowadzeniu:
- placówek, które służą wyłącznie do składowania towarów należących do przedsiębiorstwa lub tworzenia zapasów dóbr należących do przedsiębiorstwa, utrzymywanych wyłącznie dla składowania, wystawiania lub dostarczania lub tworzenia zapasów dóbr albo towarów należących do przedsiębiorstwa, a utrzymywanych wyłącznie w celu obróbki przez inne przedsiębiorstwo;
- stałych placówek utrzymywanych wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów albo w celu uzyskiwania informacji dla przedsiębiorstwa, lub;
- stałych placówek utrzymywanych wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o przygotowawczym albo pomocniczym charakterze dla przedsiębiorstwa,
oznacza to, że przedsiębiorca nie posiada zakładu na terenie Chin. Biorąc więc pod uwagę pomocniczy, przygotowawczy i informacyjny charakter prowadzonych w Chinach biur przedstawicielskich (ang. Representative Office, RO) nie są one zakładem w rozumieniu omawianej umowy bilateralnej.
Zyski przedsiębiorstwa polskiego będą podlegały opodatkowaniu w Chinach w momencie gdy przedsiębiorstwo posiada zakład w Chinach. Podlegają one opodatkowaniu tylko w zakresie zysków osiągniętych przez ten zakład. Ustalając zyski zakładu dopuszczalne jest odliczenie odpowiednich kosztów działalności zakładu. W przypadku właścicieli statków morskich lub samolotów przedsiębiorstwo opodatkowane jest w miejscu siedziby rzeczywistego zarządu przedsiębiorstwa.
Jeśli chodzi o wypłacanie zysków z przedsiębiorstwa umowa przewiduje, iż dywidendy w rozumieniu artykułu 10 umowy, tj. „dochody z akcji lub z innych praw nie będących wierzytelnościami, dochody z udziału w zyskach, jak również dochód z innych udziałów w spółce, który jest poddany, według prawa podatkowego Państwa, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma siedzibę, takim samym przepisom podatkowym jak dochody z akcji”, wypłacane polskiemu przedsiębiorcy z tytułu udziałów w przedsiębiorstwie chińskim mogą być opodatkowane w Polsce. Równocześnie dywidendy te mogą być również opodatkowane w Chinach i według prawa chińskiego, ale jeżeli odbiorca dywidend jest ich właścicielem, podatek ten nie może przekroczyć dziesięciu procent kwoty dywidend brutto. Postanowienia te nie wpływają na przepisy dotyczące opodatkowania zysków spółki, z których dywidendy są wypłacane. Sytuację można też odwrócić takie same przepisy będą obowiązywały przedsiębiorców chińskich. Przepisy te nie dotyczą jednak osób, które wykonują wolne zawody w ramach zakładu.
Ze względu na rozwijający się rynek gier w Polsce i ekspansję polskich producentów gier na rynek chiński warto wspomnieć o regulacjach zawartych w umowie i dotyczących opodatkowania należności licencyjnych. Należności licencyjne, powstające w Chinach, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce, mogą być opodatkowane w Polsce. Należności te mogą być także opodatkowane w Chinach, czyli tam gdzie powstały, i ale gdy odbiorca tych należności jest ich właścicielem mającym miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce, podatek ustalony w ten sposób nie może przekroczyć:
- w przypadku należności licencyjnych, takich jak wszelkiego rodzaju należności, uzyskiwane z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania każdego prawa autorskiego do dzieła literackiego, artystycznego lub naukowego, włącznie z filmami dla kin oraz filmami i taśmami dla radia lub telewizji, do patentu, know-how, znaku towarowego, rysunku lub modelu, planu, tajemnicy technologii lub procesu produkcyjnego, dziesięciu procent kwoty brutto tych należności;
- w przypadku należności licencyjnych, takich jak wszelkiego rodzaju należności uzyskiwane z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, dziesięciu procent przyjętej kwoty brutto tych należności, przy czym „przyjęta kwota” oznacza siedemdziesiąt procent kwoty brutto należności licencyjnych.
Powyższe przepisy nie obowiązują w przypadku gdy właściciel należności licencyjnych ma placówkę w Chinach.
Zazwyczaj dowodem, który pozwala na zastosowanie przepisów o unikaniu podwójnego opodatkowania jest Certyfikat Rezydencji Podatkowej wydawany przez uprawniony do tego urząd. Dla podatnika stosującego zwolnienia najbezpieczniej jest uzyskać stosowne dokumenty w momencie zastosowania konkretnego przepisu. Krytycznym momentem jest natomiast chwila, w której organ zwróci się o przedstawienie dokumentów uzasadniających zwolnienie podatkowe. Wówczas podatnik ma niewiele czasu na uzyskanie ich, dlatego najlepiej uzyskiwać od kontrahentów Certyfikat Rezydencji Podatkowej w momencie chęci zastosowania zwolnienia podatkowego (tyczy się to również podatku u źródła). Certyfikat taki, jeśli nie ma na nim daty ważności, ważny jest przez rok od daty wydania.
Ze względu na stopień skomplikowania rozliczeń podatkowych i zastosowania odpowiednich odliczeń najlepiej zwrócić się do profesjonalistów, którzy będą w stanie dobrać najlepsze rozwiązania podatkowe w zakresie opodatkowania „chińskich” dochodów. Wiele urzędów skarbowych traktuje takie rozliczenia jako precedensowe, a więc trudno liczyć na pomoc od szeregowych urzędników w takich kwestiach.
