Dobiegła końca długa, po aż pięciodniowa wizyta Prezydenta Andrzeja Dudy w Chińskiej Republice Ludowej. Prezydent przebywał w kraju środka od soboty 22 czerwca do środy 26 czerwca. Podczas wizyty prezydent spotkał się z Premierem Chińskiej Republiki Ludowej Li Qiang’iem, z Przewodniczącym Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych Zhao Leji’m, a przede wszystkim z Przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinping’iem. To już trzecia oficjalna wizyta Andrzeja Dudy w Chinach. Czy było warto?
Prezydent wielokrotnie zaznaczał już swoje przywiązanie do dobrych relacji z Chinami. Warto zauważyć, że pierwszy kraj do którego się udał po wyborach, to właśnie ChRL. Jaki był cel kolejnej podróży? Prezydent Andrzej Duda od początku wskazywał dwa cele – zajęcie się sprawą eksportu polskiej żywności do Chin, a także zdobycie od Chin deklaracji w sprawie wojny na Ukrainie. Efekty tych planów opisujemy poniżej. To najprawdopodobniej ostatnia podróż Andrzeja Dudy do Chin w roli prezydenta RP. Przypuścić można, że ta wizyta to efekt niedawnej podróży Xi Jinpinga do Europy, podczas której to nie trafił jednak do Polski (przyjazd ten relacjonowaliśmy tutaj: https://prawochinskie.com.pl/chinska-wizyta-dyplomatyczna-co-z-niej-wyniknie/ ).
Inwestycje
Podczas wizyty podpisano pięć porozumień dotyczących współpracy w obszarze technologii, inwestycji, standardów sanitarnych i współpracy. Najistotniejszą z tych umów została ta dotycząca regionalizacji w odniesieniu do sprzedaży drobiu i mięsa drobiowego. W Europie standardem jest likwidacja stada i okolicznych kurników w przypadku wykrycia wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI). Nie był to jednak dotychczas standard dla Chińskiej Republiki Ludowej, która w związku z istnieniem choroby w Polsce zakazała całkowicie eksportu polskiego drobiu do Państwa Środka. Podpisane porozumienie umożliwia prace w wyznaczaniu stref i regionalizacji w odniesieniu do Polski. Oznacza to, że jedno ognisko HPAI nie wyłączy z eksportu całego polskiego rynku drobiarskiego. We wtorek został oficjalnie cofnięty zakaz eksportu polskiego drobiu do Chin. Podobne porozumienia Chiny zawarły wcześniej z USA, Francją i Rosją.
W obecności Prezydenta RP i Przewodniczącego ChRL podpisano także cztery inne porozumienia dwustronne. Pozostałe dokumenty to kolejno:
- Porozumienie między ministrem rozwoju i technologii Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Handlu Chińskiej Republiki Ludowej w sprawie promowania dwustronnej współpracy w handlu;
- Porozumienie między ministrem rozwoju i technologii Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Handlu Chińskiej Republiki Ludowej w sprawie promowania dwukierunkowej współpracy inwestycyjnej;
- Porozumienie dot. standardów inspekcji i kwarantanny dla eksportowanej fasoli,
- Porozumienie o współpracy naukowej, w ramach której ma powstać wielki słownik chińsko-polski i polsko-chiński
Brak wiz:
Istotnym zaskoczeniem wizyty prezydenta było zniesienie wymogu wiz dla obywateli Polskich na przyjazdy do 15 dni w 2024 roku. Jest to program eksperymentalny prowadzony przez Chiny tylko dla niektórych Państw UE. Dotychczas wymóg wiz zniesiony był dla następujących krajów: Szwajcaria, Irlandia, Węgry, Austria, Belgia, Luksemburg, Francja, Włochy, Niemcy, Holandia, Hiszpania. Nie można więc powiedzieć, że jest to szczególnie wąskie grono i pewne zaskoczenie rodzi fakt, ze Polska dopiero teraz jest uwzględniana w projekcie. Dotychczasowy status quo mógł świadczyć o pewnym ochłodzeniu w relacjach. Niemniej jednak, dodanie Polski do programu znacząco ułatwi drobne relacje biznesowe, więc niespodziewany wynik wizyty PAD należy uznać za bardzo istotny sukces oraz istotny gest dobrej woli po stronie chińskiej. Od 1 lipca do 30 listopada 2024 r. obywatele Polski będą mogli wjechać do Chin bez wizy na pobyt krótkoterminowy
Współpraca
Ciekawym wątkiem wewnętrznym jest spójność rządu i prezydenta w zakresie zrealizowanych celów. Premier Donald Tusk podkreślił, że docenia wysiłki prezydenta Andrzeja Dudę w trakcie jego wizyty w Chinach. Poinformował, że rząd przekazał Kancelarii Prezydenta rekomendacje przed wizytą, m.in. dot. możliwego wpływu Chin na Białoruś. „Jestem bardzo usatysfakcjonowany działaniami prezydenta” – zaznaczył Tusk.
Ukraina, Rosja i Korea Północna:
Nie znamy póki co żadnych oficjalnych deklaracji Chin w zakresie wojny Rosyjsko-Ukraińskiej, które wykraczałyby poza obecnie prowadzony przez Chiny dyskurs. Zważywszy na to, że uzyskanie od Chin deklaracji w tym zakresie był jednym z dwóch głównych celów Andrzeja Dudy, ten stan rzeczy należy uznać za niepowodzenie. Trudno jednak przypuścić, że grono prezydenta faktycznie oczekiwało poważnych zmian w tym zakresie.
Nieoczekiwane zmiany może przynieść zaskakujące odnowienie relacji pomiędzy Rosją a Koreą Północną. Wśród komentatorów pojawiają się pogłoski, twierdzące, że Chiny są zirytowane sojuszem wojskowym Putina z Kim Dzong Unem, który to osłabia wpływ Pekinu na Pjongjang. W tym kontekście Pekin może być skłonny do upublicznienia swojego stanowiska w sprawie Ukrainy, które może istotnie odbiegać od narracji przedstawianej przez Rosję.
W przeciwieństwie do neutralności Pekinu, Korea Północa publicznie wyraziła swoje pełne poparcie dla „specjalnej operacji wojskowej” Rosji przeciwko Ukrainie. Warto w tym aspekcie wskazać na fakt, że Rosja do niedawna wspierała sankcje ONZ przeciwko Korei Północnej, jednak w chwili obecnej zwróciła się przeciwko sankcjom ONZ.
Dobre relacje
Andrzej Duda podczas wizyty wielokrotnie powtarzał istotność współpracy Polsko-Chińskiej. Dobre relacje pomiędzy RP a ChRL były podkreślane przez obie strony, zwłaszcza w kontekście 75-lecia relacji (Polska była jednym z pierwszych krajów, który uznał państwowość Chińskiej Republiki Ludowej).
Należy wskazać, że wizyta zdecydowanie przyczynia się do dalszego budowania wizerunku dobrych relacji pomiędzy Polską a Chinami. „To są dobre relacje dyplomatyczne, dobre relacje polityczne, dobre relacje międzyludzkie, oparte na wzajemnym szacunku. One zawsze takie były, są i mam nadzieję, że takie zawsze będą” wskazywał PAD.
Podsumowanie:
Polska i Chiny zobowiązały się do intensyfikacji współpracy handlowej, kładąc szczególny nacisk na promocję eksportu polskich produktów, takich jak mięso drobiowe, borówki, fasola oraz dzikie zwierzęta wodne. W ramach umowy postanowiono również uprościć procedury inspekcji i kwarantanny, co ma na celu przyspieszenie i ułatwienie wymiany handlowej. W kontekście sukcesu biznesowego, niespodziewanym, lecz bardzo pozytywnym krokiem okazało się zniesienie obowiązku wizowego (w ograniczonym wymiarze). Brak jakichkolwiek oświadczeń dotyczących sytuacji militarnej w Europie nie powinien wywoływać zaskoczenia, gdyż nie spodziewano się istotnych zmian w tym zakresie. Pomimo tego pozostaje to w jawnej sprzeczności z założeniami promowanymi przez Andrzeja Dudę przed wyjazdem.
Należy przypuszczać, że w toku tego roku dalszy rozwój współpracy przyniesie jeszcze więcej informacji i konkretnych rezultatów.
